Techniki terapii wodnej
Zajęcia rehabilitacyjno – terapeutyczne w wodzie prowadzone są wg. własnego programu usprawniania w środowisku wodnym. W zależności od potrzeb, stanu, mozliwości oraz umiejętności dziecka w zajęciach mogą być stosowane techniki pracy w wodzie, między innymi: WATSU®, Water Dance i Halliwick.
WATSU® (Water Shiatsu)
Jest formą relaksacji i terapii wodnej wykonywanej w ciepłej wodzie. Technikę stworzył i rozwinął w 1980 roku amerykanin Harold Dull. Łączy w sobie elementy masażu, mobilizacji stawów i rozciągania mięśni. W trakcie wykonywania ćwiczeń dziecko unosi się na wodzie i jest stale podtrzymywane przez terapeutę. Korzystając z naturalnego efektu unoszenia wody (woda unosi około 85–90 % masy ciała) prowadzący wykonuje serię delikatnych, wolnych i rytmicznych ruchów na przemian z chwilami bezruchu, w trakcie których następuje rozciąganie mięśni i mobilizacji stawów.
Głęboko relaksujące oddziaływanie ciepłej wody w połączeniu z sekwencjami Watsu® powoduje uwolnienie stresu oraz delikatne lecz głębokie rozluźnienie i uwolnienie ograniczeń mięśni i stawów. Ciepło wody wpływa ponadto na poprawę krążenia krwi, potęgując dodatkowo odczucie relaksacji. Opór wody zwiększa możliwość elongacji, a zanurzenie ciała w ciepłej wodzie odciąża kręgosłup. W takich warunkach występuje brak obciążenia masą ciała; kręgosłup, stawy i mięsnie mogą być poddane ćwiczeniom niemożliwym do wykonania na sali. Watsu® jest wyjątkowym doświadczeniem, które jest możliwe do odczucia wyłącznie w wodzie. Terapia Watsu® jest stosowana w wielu międzynarodowych ośrodkach zdrowia, jak również w specjalistycznych programach rehabilitacji wodnej. Znajduje niezliczone zastosowanie w terapii, odciążaniu napięcia mięśni i stawów oraz sprzyja ruchomości
i giętkości.
Terapia WATSU® pozwala na:
- zmniejszenie napięcia mięśni
- zmniejszenie dolegliwości bólowych
- zwiększenie ruchomości w stawach
- aktywację części parasympatycznej autonomicznego układu nerwowego
- usuniecie napięcia i zmęczenie
- polepszenie jakości snu
- polepszenie procesów metabolicznych
- zmniejszenie depresji i nadpobudliwości
- wzrost dobrego samopoczucia
WaterDance
Jest formą ćwiczeń w ciepłej wodzie charakteryzujących się dynamicznymi ruchami nad i pod powierzchnią wody, w trakcie których dziecko prowadzone przez terapeutę wykonuje serię specyficznych ruchów. Technikę rozwinęli w 1987 Arjana Claudia Brunschwiler i Peter Schröter.
WaterDance rozpoczyna się na powierzchni wody, gdzie dziecko jest delikatnie unoszone i jednocześnie poruszane poprzez serię rozciągnięć w celu ogrzania ciała i osiągnięcia głębokiej relaksacji.
Dalsza część terapii odbywa się pod powierzchnią wody. Terapeuta wykonuje serię delikatnych mobilizacji stawów. Podczas ćwiczeń ciało jest bardzo zrelaksowane co pozwala na pogłębienie oddechu. Podczas rozciągnięć prowadzący używa wszystkich możliwych pozycji trójwymiarowych jakie daje środowisko wodne (np. obroty, rotacje wzdłużne i poprzeczne, pozycje z głową w dół). Możliwość nieograniczonej stymulacji błędnikowej daje jedyną w swoim rodzaju stymulację. Ta forma terapii jest jedyną, dostępną tylko w wodzie, techniką maksymalnej stymulacji błędnika, szczególnie u osób z dużymi zaburzeniami czucia ciała w przestrzeni. Środowisko wodne umożliwia nie tylko nieograniczone możliwości ułożenia ciała w przestrzeni, ale wykonania specyficznych ruchów przy maksymalnym rozluźnieniu mięśniowym.
Ruchy wydłużające, rozciągające oraz wyginające wykonywane są w temperaturze zbliżonej do temperatury ciała. W trakcie ćwiczeń na nosie dziecka założona jest zatyczka w celu ochrony przed wodą. Jednocześnie umożliwia ona terapeucie przeprowadzenie całkowitej, płynnej, trój-wymiarowej terapii wodnej.
Zajęcia WaterDance pozwalają na:
- osiągnięcie głębokiego stanu relaksacji
- pogłębienie oddechu poprzez rozprężenie płuc
- obniżenie ciśnienia krwi oraz pulsu
- odciążenie stawów oraz mięśni
- maksymalne zmniejszenie napięcia mięśni co znacząco obniża spastyczność
- zwiększenie wytrzymałości i elastyczności oraz zakresu ruchu stawów
Halliwick
Jest to koncepcja rehabilitacji w wodzie oraz nauczania pływania osób z dysfunkcjami. Opiera się na wykorzystaniu naukowych podstaw hydrostatyki, hydrodynamiki i mechaniki ciała w usprawnianiu ruchowym w środowisku wodnym.
Koncepcję opracował i zaimplementował do stosowania anglik James McMillan. Podczas swojej pracy opracował metodologię poruszania się w wodzie, której cechą jest możliwość zastosowania dla wszystkich dzieci bez względu na rodzaj niepełnosprawności.
Punktem wyjścia terapii jest oswojenie psychiczne dziecka z wodą tak, aby przebywanie w środowisku wodnym stanowiło dla niego przyjemność. Kolejne etapy, kładą nacisk na osiągnięcie w wodzie coraz większej niezależności, swobody oraz konkretnych umiejętności.
Po przystosowaniu do środowiska wodnego i opanowaniu podstaw utrzymania równowagi, przygotowuje się dziecko do samodzielnego poruszania się w wodzie. Na tym etapie, wielokrotnie po raz pierwszy dziecko może zacząć odczuwać całkowitą niezależność ruchu.
Zajęcia z wykorzystaniem koncepcji Halliwick odbywają się w zorganizowanych grupach. Dziecko uczestniczy w terapii wraz z rodzicem lub opiekunem, z którym w trakcie zajęć stanowi parę wewnątrz grupy. W ten sposób dziecko odczuwa dyskretną lecz stałą uwagę najbliższej mu osoby co wyzwala poczucie bezpieczeństwa w nowym środowisku. Z kolei uczestnictwo w zajęciach z innymi dziećmi umożliwia kształtowanie więzi społecznych ze swoimi rówieśnikami. Pracując wg koncepcji Halliwick nie korzystamy z jakichkolwiek przedmiotów wypornościowych. Podtrzymanie dziecka jest zadaniem instruktora lub rodzica. Przy asyście terapeuty dzieci uczą się korzystać z właściwości wody i kontrolować równowagę poprzez wykorzystanie wspólnych zabaw dostosowanych do wieku uczestników danej grupy.
Pracując wg koncepcji Halliwick uzyskujemy następujące efekty terapeutyczne:
- wzmocnienie wybranych grup mięśniowych
- poprawę ruchomości stawów
- poprawę i doskonalenie reakcji równoważnych
- obniżenie lub wzmocnienie napięcia mięśniowego
- obniżenie dolegliwości bólowych
- poprawę ogólnego stanu psychomotorycznego
- zwiększenie relaksacji
- korekcję postawy